Hiện nay, tình trạng các khu đô thị bỏ hoang diễn ra ngày càng phổ biến, đặc biệt ở nhiều thành phố lớn và khu vực ven đô như Hà Nội, TP HCM. Có nhiều lý do dẫn đến tình trạng này như đầu cơ bất động sản, dự án bất động sản thiếu hạ tầng và dịch vụ công cộng khiến người dân không chuyển đến sinh sống, một số dự án được cơ quan chức năng cấp phép mà không tính đến nhu cầu thực sự của thị trường,...

Một khảo sát với gần 32.000 người mới đây cho thấy, khoảng 70% người tham gia cho rằng nên áp thuế với những bất động sản thứ hai và các tài sản bỏ hoang.

Đề xuất đánh thuế đối với tài sản là bất động sản được đưa ra nhiều lần trong 15 năm qua, song đến nay, cơ quan chức năng vẫn chưa chấp nhận, đồng thuận để có thể triển khai trong thực tế.

(Hình ảnh mang tính chất minh họa)

Ông Đinh Thế Hiển phân tích, trong những năm vừa qua, thị trường BĐS đã liên tiếp gặp những cú sốc. Ban đầu là dịch bệnh, rồi tới chính sách siết tín dụng năm 2022 và sau đó là một số vụ việc tiêu cực ở các địa phương. Sau nhiều nỗ lực của các bên, thị trường đang bước đầu phục hồi nhưng vẫn còn rất khó khăn, nên việc đánh thuế lúc này là điều bất lợi. Bởi đầu cơ cũng không phải là xấu, nếu nhìn nhận khách quan thì đó là điều tốt khi các nhà đầu tư nhìn thấy tiềm năng của thị trường, thấy được chính sách cởi mở, hạ tầng tốt họ bỏ tiền vào đón đầu chờ giá BĐS tăng. Trong khi hiện nay thị trường BĐS VN đã trưởng thành về chính sách, quản lý, các doanh nghiệp có tiềm lực lớn, thông tin thị trường đã rõ ràng, minh bạch, người dân có sự hiểu biết tốt. Ngoài ra, các dự án hiện cũng có pháp lý đảm bảo, quy hoạch rõ ràng, nhà nước kiểm soát minh bạch khiến cho BĐS tăng theo giá trị thực, không còn cảnh chỉ cần mua được suất là bán kiếm chênh lệch. Bởi thế, không nên hành chính hóa trong quản lý chỉ để chống đầu cơ, vì đó là việc không cần thiết và không thể làm được.

Một số nghiên cứu cho thấy, khi thuế bất động sản tăng, chi phí sở hữu bất động sản cũng tăng theo. Điều này có thể dẫn đến việc giảm cầu trong thị trường, từ đó làm giá bất động sản giảm. Một nghiên cứu của Đại học Harvard vào năm 2016 chỉ ra rằng các khu vực có mức thuế bất động sản cao hơn thường có tỷ lệ tăng giá thấp hơn so với những khu vực có thuế thấp. Cụ thể, một khu vực ở Massachusetts với mức thuế cao hơn 1% đã ghi nhận sự giảm giá bất động sản khoảng 4% so với khu vực lân cận có thuế thấp hơn.

Ngược lại, một số trường hợp lại cho thấy rằng việc đánh thuế bất động sản có thể dẫn đến tăng giá, đặc biệt là khi thuế được sử dụng để cải thiện cơ sở hạ tầng và dịch vụ công cộng. Ví dụ, tại Singapore, việc thu thuế bất động sản đã được sử dụng để đầu tư vào hệ thống giao thông công cộng và cải thiện chất lượng sống. Hệ quả là giá trị bất động sản ở những khu vực được đầu tư tăng cao, với mức tăng lên đến 15% trong một số khu vực trong vòng 5 năm.

Theo báo cáo từ Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR), trong giai đoạn 2020-2022, một số thành phố lớn tại Việt Nam như Hà Nội và TP.HCM đã áp dụng mức thuế bất động sản mới. Dữ liệu cho thấy:

• Hà Nội: Giá bất động sản tại một số quận như Hoàng Mai và Nam Từ Liêm đã giảm khoảng 2-3% ở một số phân khúc trong quý đầu năm 2022. Nguyên nhân chủ yếu được cho là do thuế tăng khiến người mua e ngại hơn.
• TP HCM: Trong khi đó, tại TP.HCM, giá bất động sản vẫn tăng trung bình khoảng 5% trong cùng thời gian. Điều này có thể giải thích bởi sự phát triển hạ tầng mạnh mẽ và nhu cầu cao từ người mua.

Một nghiên cứu từ Công ty TNHH CBRE cũng chỉ ra rằng, các khu vực có tỷ lệ thuế cao thường có sự chững lại trong giao dịch bất động sản, nhưng giá trị thực tế lại không giảm đáng kể do nguồn cung hạn chế.

Kết luận

Tóm lại, việc đánh thuế bất động sản có thể dẫn đến cả tăng và giảm giá, tùy thuộc vào nhiều yếu tố như mức thuế, tình trạng thị trường, và cách thức chính quyền sử dụng nguồn thu từ thuế. Không thể phủ nhận rằng thuế bất động sản có thể làm tăng chi phí sở hữu, từ đó làm giảm cầu và dẫn đến giá giảm. Tuy nhiên, nếu thuế được sử dụng để đầu tư vào cơ sở hạ tầng và dịch vụ công, điều này có thể thúc đẩy giá trị bất động sản.

Để đảm bảo thị trường bất động sản phát triển bền vững, các nhà hoạch định chính sách cần cân nhắc kỹ lưỡng và áp dụng các biện pháp hợp lý để tối ưu hóa lợi ích cho cả người dân và nền kinh tế. Điều này không chỉ giúp duy trì sự ổn định của thị trường bất động sản mà còn tạo ra động lực phát triển cho các khu vực đang còn hạn chế, góp phần vào sự phát triển chung của nền kinh tế.